7 Nisan 2025

Evet Amca, Salatandaydı

BlueSpring

favorite 3 visibility 19 bookmark 0

kitap tavsiye-öneri efsane-mitoloji

Antik Mısır, uzun tarihi boyunca birçok farklı tanrı ve tanrıçaya sahipti. Bu tanrılar, yalnızca doğanın güçlerini temsil etmekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal düzeni, firavunları ve halkı korumak için semboller oluşturmuşlardır. Bu mitolojik figürlerden iki tanesi, Mısır'ın inanç dünyasının temellerini atmış ve tüm medeniyete derin izler bırakmıştır: Seth ve Horus. Aralarındaki çatışma, kaos ile düzenin, kötülük ile iyiliğin arasındaki sonsuz mücadeleyi simgeler ve Mısır mitolojisinin en önemli anlatılarından biridir.

Basitleştirilmiş biçimde, Ra'nın torunları Geb ve Nut'un çocukları olur. Bu çocuklar Mısır'a en ihtişamlı yıllarını yaşatırlaar. Geb ve Nut dört kardeşi, ki bazı kaynaklarda beştir, dünyaya getirirler. Osiris, İsis, Nephthys ve Seth.

Osiris, kız kardeşi İsis ile evlenerek İsis'ten Horus'u ve diğer kardeşi Nephthys ile gizli aşk yaşayarak Anubis'i yaratır.

Seth, Antik Mısır'ın en karmaşık tanrılarından biridir. Genellikle kaos, yıkım, çöl ve fırtına tanrısı olarak bilinir. Ancak başlangıçta Seth, Aşağı Mısır'ın koruyucu tanrısı olarak görülüyordu ve başlangıçta önemli bir figür olarak kabul ediliyordu. Zamanla, düzenin tanrısı Osiris ile çatışmaya girdi. Osiris, halkı arasında sevilen ve adaleti temsil eden bir tanrıydı. Seth onun tam tersi olarak onun tahtını ele geçirme amacıyla, kötü niyetle hareket etmeye başladı. Bu çatışma, Mısır'da en büyük mitolojik hikâyelerden biri haline geldi. Osiris'i öldürerek Mısır'a hükmetti. İsis, kocası Osiris'i tekrar canlandırsa da Osiris yaşayan dünyaya giremedi. Böylelikle Osiris, Ölüler Diyarı'nın tanrısı oldu.

Seth'in karakteri genellikle yıkıcı ve bozguncudur. O, fırtınaların, vahşi hayvanların ve çölün tanrısı olarak, doğadaki en kaotik güçleri temsil eder. Ancak Seth'in kişiliği ve eylemleri, yalnızca kötülükle ilişkilendirilmez. Bazı mitler, Seth'in aynı zamanda Mısır’ın koruyucusu olarak da önemli bir rol oynadığını gösterir. Bu, onun iki yüzlü doğasını ve kaos ile düzen arasındaki dengeyi koruma rolünü simgeler. Seth, Mısır'daki yıldırım ve fırtınaların etkisini simgelese de, aynı zamanda enerjik ve yaratıcı bir güç olarak da değerlendirilmiştir. Bu yönleri onu İskandinav Mitolojisinden Loki ile paralellik göstererek ilişkilendirebilir.

Seth’in sembolizmi, onun karakterindeki karmaşıklığı yansıtır. Genellikle kırmızı toprakları ve çölü simgeleyen bir figür olarak tasvir edilir. Seth’in hayvan sembolü, genellikle tam olarak tanımlanamayan bir "Seth hayvanı" olarak bilinir. Bu yaratık, bazen bir çakal, domuz ya da başka bir vahşi hayvanın karışımı olarak kabul edilmiştir. Ancak, bu hayvanın tam olarak hangi yaratığa benzediği konusunda kesin bir bilgi yoktur. Seth’in fiziki temsilinde genellikle bir insan vücudu ve bir eşek başı yer alır. Seth aynı zamanda Yunan Mitolojisindeki Typhon ile de bu yönden ilişkilendirilir.

Horus, Antik Mısır'da gökyüzü tanrısı ve Mısır'ın koruyucu tanrısı olarak önemli bir yer tutar. Horus, Osiris ve İsis’in oğludur ve babasının ölümünün ardından tahta çıkmaya çalışan bir figür olarak tarihe geçmiştir. Horus’un en belirgin özelliği, bir şahin başlı insan olarak tasvir edilmesidir. Şahin, gökyüzünü temsil eder ve Horus’un yüksek gücünü simgeler. Mısır halkı, Horus’u hem gökyüzünün egemeni hem de firavunların koruyucusu olarak kabul ederdi. Firavunlar, Horus’un yeryüzündeki temsilcileri olarak görülür ve onun gücünü kendi hükümetlerinde yansıtırlar.

Horus’un mitolojik hikâyesinin merkezinde, babası Osiris’in öldürülmesinin ardından Seth ile mücadelesi vardır. Horus, Osiris'in İsis tarafından tekrar canlandırıldığı anda İsis'in rahmine düştü; ardından büyüdü ve intikam almak için Seth ile büyük bir savaşa girdi. Bu çatışma, yalnızca bireysel bir intikam öyküsü değil, aynı zamanda evrendeki düzenin yeniden sağlanmasını simgeliyor. Horus’un zaferi, Mısır’daki adaletin ve düzenin geri gelmesi anlamına geliyordu. Ancak bu zafer kolay olmadı. Horus, birçok sınavdan geçti, Seth tarafından defalarca hileye uğradı ve birçok zorlukla karşılaştı. Bu mücadelenin sonunda Horus, Seth’i yendi ve Mısır’ın tahtını amcasından geri aldı.

Horus’un zaferi, aynı zamanda Mısır’ın kültüründe ve inançlarında büyük bir simgesel öneme sahiptir. Horus’un gözünün kaybolması, iyileşmesi ve yeniden bütünleşmesi, Mısır’da "Horus’un Göz" sembolüne dönüşmüştür. Bu göz, koruma, şifa ve güç anlamına gelir. Bu sembol, Mısır halkı tarafından sıklıkla takılmış ve kötü ruhlardan korunma amacı taşımıştır. Horus'un Göz'ü sıklıkla Ra'nın Göz'ü ile karıştırılabilmektedir.

Seth ve Horus arasındaki savaş, Antik Mısır mitolojisinin en absürt, dramatik ve derin anlatılarından biridir. Seth ve Horus bir yarışma aracılığıyla Mısır'ın yeni kralını belirleyeceklerdir. İlk yarışma Nil Nehri altında nefesini en çok tutabilmedir. İsis'in yarışmaya karışması nedeniyle tur iptal edilir. Bir sonraki yarışmaya kadar birkaç gün geçer. Bu esnada Seth, Horus'un eline kendisinden olan bir kısım verir. İsis bunu fark ettiğinde oğlunun elini keser, yeni bir el yaratır. Horus'tan bir kısım alarak Seth'in salatasına yerleştirir. Seth salatasını yediğinde bir sorun hissetmez. Ertesi gün tanrılar toplanır ve Seth, bilgelik Tanrısı olan Thoth'a sorar; Horus'un elinde Seth'ten bir parça varsa kral olabilir mi? Thoth ve diğer tanrılar onaylar, ne yazık ki Horus'un eline baktıklarında Seth'ten bir iz yoktur. İsis, Seth'i kontrol etmeleri gerektiğini öne atar. Thoth, Seth'in midesine baktığında Horus'un parçasını görür. Böylelikle Horus Mısır'ın yeni kralı seçilir.

Bundan memnun olmayan Seth yeni bir yarışmayı teklif eder. Taştan gemi yaparak Nil'i geçmeleri gerekir. Bu yarışmada da İsis sayesinde Horus kazanır. Aslında baştan itibaren her kötülüğü Seth değil de İsis yapmış gibi, değil mi? Kazanmak için her şeyi yapabilecek bir tanrıça.

Horus’un zaferi, Mısır’daki düzenin, adaletin ve iyiliğin zaferi anlamına gelir. Set’in yıkıcı doğası ve Horus’un adalet arayışı arasındaki bu mücadele, kaos ve düzenin mücadelesini simgeler. Horus’un zaferi, sadece babasının intikamını almakla kalmaz, aynı zamanda Mısır’ın düzenini ve halkının refahını sağlamaktır.

Mısır Mitolojisini oldukça iyi işlemiş bir boys love, ENNEAD. Okumanızı tavsiye ederim.

Başka bir Mısır hikayesinde görüşmek üzere!

KAYNAKÇA
Mısır’ın Ölüler Kitabı - Peter Le Page Renouf

Mısır Mitolojisi & Tanrılar, Dinler ve Kozmik Mitler - W. Max Müller
https://www.thecollector.com/contendings-horus-and-seth-egyptian-titans/
https://www.thenotsoinnocentsabroad.com/blog/horus-vs-seth-homosexuality-hippos-and-familial-violence
https://mitoloji.org.tr/set-kaosun-tanrisi-ve-denge-karsiti-guc